امروز: پنجشنبه 9 فروردین 1403
دسته بندی محصولات
بخش همکاران
بلوک کد اختصاصی

گزارش كارآموزی – سم شناسی ، آفت كشها

گزارش كارآموزی – سم شناسی ، آفت كشها دسته: گزارش کارآموزی و کارورزی
بازدید: 1 بار
فرمت فایل: doc
حجم فایل: 962 کیلوبایت
تعداد صفحات فایل: 83

انسان از قدیم الایام از یك تعادل طبیعی اكوسیستم برخوردار بوده است ولی با افزایش جمعیت و تلاش انسانها برای تأمین غذا، تعادل طبیعی اكوسیستم ها برهم خورده و آفات ، بیماریها و علفهای هرزی ایجاد شده ، بطوریكه علیرغم تلاش انسانها برای حفظ محصولات، %30 تولیدات كشاورزی از بین می رود البته در كشورهای در حال توسعه این رقم بالاتر است مثلا در آمریكای لاتین %4

قیمت فایل فقط 29,900 تومان

خرید

فهرست

عنوان                                                          صفحه

بخش اول: سم شناسی..............................

مقدمه..........................................

تاریخچه........................................

طبقه بندی سموم.................................

نامهای سموم....................................

غلظت به كار رفته و آزمایشهای اولیه در سم شناسی.

فرمولاسیون سموم.................................

تركیبات مهم استعمالی در فرمولاسیون..............

تعاریف مهم در سم شناسی ........................

خانواده های شیمیایی سموم.......................

ارگانوفسفره ها.................................

پایروتروئیدها..................................

كار با مات ها، دی نیتروفنل و دی تیو كاربامات ها ...

تركیبات آلی لكره...............................

روغن ها .......................................

آنتی بیوتیك ها.................................

ایزو تیوسیانات ها، بنزیمیدازول ها و تركیبات بنزنی  

اكسانتئینها و تری آزول ها......................

تركیبات معدنی، قارچ كش های استروئید، نیكوتین...

سایر تركیبات ..................................

بخش دوم: گزارش كارآموزی در بخش آفت كش ها.......

مقدمه .........................................

تاریخچه، اهداف و بخشهای موسسه تحقیقات آفات و بیماریهای گیاهی    

آزمایشگاه باقیمانده سم.........................

بخش مایكوتوكسین ها.............................

بخش مقاومت آفات و سم پاشی......................

بخش سنتزفرمون..................................

فرمون- كاربردها، تله ها و روند كاری آزمایشگاه .

سنتزفرومون ها .................................

آزمایشگاه  استخراج و عصاره گیره................

بازدید از آزمایشگاه ...........................

FAO واقع در بخش و منابع .......................

منابع.......................................... 

مقدمه

انسان از قدیم الایام از یك تعادل طبیعی اكوسیستم برخوردار بوده است ولی با افزایش جمعیت و تلاش انسانها برای تأمین غذا، تعادل طبیعی اكوسیستم ها برهم خورده و آفات ، بیماریها و علفهای هرزی ایجاد شده ، بطوریكه علیرغم تلاش انسانها برای حفظ محصولات، %30 تولیدات كشاورزی از بین می رود. البته در كشورهای در حال توسعه این رقم بالاتر است مثلا در آمریكای لاتین %40 محصولات دچار خسارت می‎شوند.

در قدیم روشهای سنتی فراوانی برای مبارزه با آفات وجود داشت از جمله روش مبارزه بیولوژیك (استفاده از اردك مرغابی و پرندگان در مزرعه برای خوردن آفات) استفاده از عصاره بعضی گیاهان به صورت محلول پاشی، استفاده از مترسك بوده است ولی با پیدایش سم تحولی در كنترل خسارت آفات و بیماریها ایجاد گردید به طوریكه حتی به اثرات سوء جانبی آنها نیز توجهی نشد. ولی به تدریج به اثرات جانبی (side effects) نیز در كشت و استفاده سموم آغاز شد به طوریكه از روشهای تلفیقی و مدیریت صحیح افات استفاده می كردند. ولی به تدریج حركت جهانی به طرف كاهش مصرف سموم در امر مبارزه با آفات و بیماریها رفت به طوریكه در كنفرانس جهانی ریودژانیرو در سال 1992 كه از كشور ایران نیز شركت داشتند، در اغلب كشورها با برنامه ریزیهای مخصوص در جهت كاهش مصرف سموم تلاش فراوان به عمل آمد. در برخی كشورها بین 50 تا 70 درصد مصرف سموم كاهش پیدا نمود.

در ایران نیز از سال 1373 پروژه جدیدی به نام پروژه كاهش مصرف سموم و استفاده بهینه از كود با تلاش وزیركشاورزی وقت در هیئت دولت به تصویب رسید و از سال 1374 اجرای این پروژه زیر نظر 3 كمیته تحقیقات ، اجرا و ترویج و هماهنگی شروع و هماهنگی شروع و همچنان با جدیت ادامه دارد.

در اثر اجرای كامل این پروژه و سایر مواد در طول 10 سال اخیر مصرف سموم %40- 50% در كشور كاهش یافته است. اینك اجرای این پروژه با عنوان جدید توسعه كاربرد مواد بیولوژیك و استفاده بهینه از كود و سم در كشاورزی از اهم برنامه های وزارت جهاد كشاورزی محسوب می‎شود.

لذا توصیه بر این است كه به هنگام مواجه به افزایش جمعیت آفات در مرحله نخست از روشهای مبارزه زراعی، مبارزه بیولوژیكی و مبارزه تلفیقی برای جلوگیری از آفات استفاده شده، در صورت طغیان آفات و بیماریها استفاده از سموم آن هم در قالب یك روش مدیریتی تلفیقی (IPM) قابل توصیه می‎باشد.

پیدایش سموم به بیش از هزار سال قبل از میلاد مسیح برمی گردد. هومر (Homer) شاعر و مورخ معروف یونانی در حدود هزار سال قبل از میلاد مسیح اشاره به كندكش های گوگرد و خاصیت تدخینی آنها می‎كند. چینی ها در قرن شانزدهم میلادی از تركیبات ارسنیكی، به عنوان یك ماده معدنی برای مبارزه با آفات نام می برند و كاربرد سموم ارسینكی در غرب به قرن هفدهم بر می گردد كه به همراه مواد قندی برای مبارزه با مورچه استفاده می شد. نیكوتین اولین حشره كش طبیعی بود كه در قرن 17 از برگهای تنباكو استخراج و برای مبارزه با سرخرطومی گیلاس به كار می رفت. پس از آن به ترتیب گرده گل داوودی در قرن 18، ماده پیرترین (كه امروزه نیز از حشره كش های مهم می‎باشد) در سال 1850 موجود در شهد گلها، روتون موجود در ریشه گیاه، دریس، HCN در 1886 در كالیفرنیا علیه آفات مركبات، ارسنیت مس در 1867 علیه سوسك برگخوار سیب زمینی، ارسنات سرب در 1892 علیه ابریشم باف ناجور (Lymantria dispar) ارسنات كلسیم در 1912 علیه آفات متعدد، روغن های نفتی و دی نیترو ارتوكرزول (DNOC) به عنوان یك سم كم دوام و كم خطر، تیوسیاناتها در 1930، مهمترین سموم مصرفی در جهان محسوب می‎شوند كه همگی تركیبات معدنی بودند در سال 1939 دانشمندی سوئدی به نام پل مولر به خاصیت DDT پی برد و جازه نوبل را برد.

البته DDT در سال 1978 توسط یك دانشمند آلمانی منتشر شده بود ولی وی از خواص حشره كشی آن بی خبر بود. این تركیب، نخستین آفت كش با ساختار كربنی یا آلی بود.

این تركیب در زمان جنگ جهانی دوم برای از بین بردن حشرات ناقل استفاده می‎شود و از سال 1943 در سطحی خیلی وسیع مصرف می شد.

تركیبات كلره نظیر كامگسان، كلردان، آلدرین نیز سپس مصرف شدند كه در ایران نیز مورد استعمال بودند ولی به علت دوام طولانی و مسمومیت های حاد و مزمن تركیبات فسفره جایگزین آنها شدند كه اولین گام در راه ساخت این تركیبات را یك دانشمندان آلمانی به نام Gerh shrader برداشته بود ولی چندان كاربردی نداشت ولی به تدریج كاربرد آنها افزایش یافت به طوریكه امروزه مهمترین و پر كاربردترین سموم جهان خصوصا حشره كش ها را شامل می‎شوند. پاراتیون و مالاتیون در سالهای 1950 و 1951 مهمترین این تركیبات بودند كه در ایران نیز كاربرد وسیع داشتند.

امتیاز زیاد تركیبات ارگانوفسفره، تجزیه و تحلیل سریع آنها به مواد غیر سمی پس از مصرف بوده و همچنین اینكه این سموم برخلاف بسیاری سموم از جمله سموم كلره، در بدن تجمع پیدا نمی كنند.

سپس سموم كار بامات در سال 1947 توسط كمپانی سوئیسی (Geigy) ساخته شدند كه مهمترین آنها كار با ریل در سال 1949 نیز پیروتروئیدها ساخته شدند كه اولین و مهمترین آنها «آلترین» بود كه تركیب تقریبا مصنوعی یك تركیب طبیعی واقع در گلها به نام پیروتروم بود كه در قدیم به عنوان آفت كش به كار می رفت.

تنظیم كننده های رشد نیز جدیدترین سموم به كار رفته هستند كه در بین سالهای 1967- 1940 شناخته شده و ژیبرلیك اسید معروفترین تركیب این خانواده بوده است. در انتها سموم را از نظر تاریخچه به چهار دسته تقسیم می كنند كه در زیر آمده است:

1- تا قبل از كشف DDT : فقط تركیبات معدنی داشته مانند تركیبات ارسنیك، فلوئور، روغنهای گیاهی و حیوانی، تركیبات گیاهی و به ندرت تركیباتی با گروه های آلی محدود مثل تیوسیانات ولی هیچیك سنتز نبودند.

2- از سال 1939 تا 1967: DDT مهمترین آفت كش در این دوره بوده و همچنین تركیبات اورگانوكلر، اورگانو فسفر و كارباماتها

3- از سال 1967 تا كنون: شامل شبه هورمونها بیشتر بوده خصوصا جلب كننده ها، دور كننده ها، عقیم كننده ها، حشره كش های میكروبی، میكروارگانیزمهای بیماری از نظیر قارچها، باكتری ها، پروتوزوئرها، ویروس ها، ریكسیاها و نماتدها

4- دوره بسیار جدید  و آفت كش های مدرن كه از چند سال پیش تا كنون به كار رفته كه شامل آفت كش هایی كه از درهم آمیختن سم شناسی و بیوتكنولوژی ایجاد می گردد. در حقیقت نوعی ایجاد مقاومت در گیاهان ایجاد می كنند. مثال مناسب وارد كردن ژن تولید توكیسن از باكتری "Bacillus thuringensis" به گیاه می‎باشد. این اقدام فعلا در برخی از محصولات مثل پنبه ذرت و برنج انجام می‎شود البته در كشورهای مدرن و صنعتی

طبقه بندی سموم:

به طور كلی روشهای مختلفی برای تقسیم بندی سموم وجود داشته كه سه تا از معروفترین آنها تقسیم بندی براساس 1. منبع سم 2. كاربرد سم 3. ساختمان شیمیایی سم می‎باشد.

1. از لحاظ منبع سم، سموم یا طبیعی بوده یعنی در طبیعت وجود داشته و وظیفه تولید كننده سم، استخراج این سم از تركیبات طبیعی موجود در گل ها و گیاهان است. مثل نیكوتین كه از توتون استخراج می‎شود.

در حالت دوم ، سم مصنوعی بوده توسط سنتز شیمیایی ساخته می‎شود. ماده سنتز شده از نظر فیزیكی، شیمیایی، پایداری، چسبندگی، بو، فرم اختلاط با حلالها، آتش زایی و غیره باید مورد آزمایشات دقیق قرار گیرد. امروزه تركیبات مصنوعی به مراتب از نظر تعداد بیشتر از سموم طبیعی هستند، برخلاف سالهای پیشین و گذشته دور

2. از لحاظ كاربرد سم، سموم می‎توانند حشره كش، علف كش، قارچ كش، كنه كش، موش كش، نماتدكش، باكتری كش، حلزون كش، تنظیم كننده رشد (هورمونی)، و حشره كش های میكروبی باشند كه ترتیب بیان شده در بالا، نمایانگر كاهش تعداد این تركیبات در جهان به ترتیب از حشره كش ها (كه فراوانترین سموم از نظر تعداد هستند) تا حشره كش های میكروبی (نادرترین سموم از نظر كمیت) می‎باشد.

3. از نظر ساختار شیمیایی كه می‎توانند ارگانوكلره، ارگانوفسفره، كاربامات، پایروتروئید، فنیل اوره آزولن ها، بنزوئیك اسیدها، بنزوایمیدازول ها، و سایر گروههای آلی متفرقه باشد كه راجع به خواص هر یك مختصرا توضیح داده خواهد شد.

نامهای سموم:

الف) نام شیمیایی : این نام براساس قوانین اتحادیه بین المللی شیمی محض و كاربردی انتخاب می‎شود. در حقیقت این نام بیان كننده اجزاء تشكیل دهنده ساختار شیمیایی تركیب و نحوه قرار گرفتن آنها نسبت به هم است.

ب) نام عمومی: این نام توسط موسسه یا كمپانی سازنده پیشنهاد شده و ابتدا در كشور سازنده و سپس به صورت یك نام بین المللی به استانداردهای جهانی (ISO) پیشنهاد می گردد. مثال بارز نام كارباریل از كارباماتها و بارایترین از گروه فسفره می‎باشد. معمولاً حرف اول نام عمومی كوچك نوشته شود.

ج) نام تجاری یا نام فرمولاسیون: اسامی زیادی برای نام تجاری نوشته می‎شود. چون در كارخانه به سلیقه خود اسمی را روی محصول خود می گذارد. معمولاً اول كلمه با حروف درشت نوشته می‎شود. مثال كارباریل بوده كه نام سوین نامیده می‎شود، حالت پودری از این سم است و حالت خمیری آن sevimol می‎باشد.

* فرمول بسته شیمیایی و فرمول ساختاری سموم، مفاهیم اسده ای بوده و نیاز به توضیح اضافی نیست.

خصوصیات یك آفت كش (سم) خوب:

1. روی آفت هدف مؤثر باشد

2. اثرات سوء جانبی وری دشمنان طبیعی و آفت كم باشد.

3. گیاه سوزی نداشته باشد

4. زود تر تجزیه شده و وارد چرخه و زنجیره غذایی نشوند.

5. دوام تاثیر ‌آفت كشی خوبی داشته باشد

6. بوسیله باران شسته نشوند.

7. در محیط اسیدی و قلیایی تجزیه نشوند.

8. قابل اختلاط با سایر سموم باشند.

9. مقرون به صرفه باشد

  1. برای محیط زیست حداقل خطر را داشته باشد.
  2. مقاومت آفات و بیماریها در مقابل آن دیرتر ایجاد شود.

غلظت های به كار رفته در (toxicology) :

مهمترین غلظت كاربردی در toxicology ، ppm بوده كه در محلولهای آبی معادل /// است. و در غیر حلولهای آبی معادل /// است. مطابق تعریف داریم:

هر درصد وزنی معادل  ppm 10+4  است.

همچنین درصد وزنی، /// ، /// و واحدهایی از این دست نیز كاربرد داشته ولی از واحدهایی مانند مولاریته، مولالیته، كسر مولی و … كه از «مول» استفاده میشود در این عمل استفاده نمی‎شود

آزمایشهای اولیه "Toxicoloty"

در اینجا منظور روند كار است و گر نه راجع به جزئیات بیشتر و مفاهیم اساسی توضیح داده خواهد شد.

نخستین مرحله آزمایش روی آبزیان بوده كه شامل ماهی ها، خرچنگها ، كرمها  وحلزونها و حتی جلبكها می‎باشد. در مرحله دوم روی جانوران خشك زی آزمایش شده، در موش ها، خوكچه های هندی، پرندگان در مقادیر مصرف مختلف بررسی شده، همچنین دوام باقیمانده سموم در خاك ، آب ، گیاه (ریشه، ساقه، برگ و میوه) و نفوذ در طبقات مختلف خاك انجام می‎گیرد.

بررسی اثرات سوء سموم بر روی دشمنان طبیعی آفات، زنبور عسل، كرم  ابریشم، اجباری می‎باشد.

در تجزیه شیمیایی باقیمانده سموم در بافت های گیاهی و حیوانی با كمك از مواد رادیواكتیو انجام می پذیرد در صورت تایید تمام آزمایشات مبنی بر صلاحیت معرفی سپس آزمایشات آفت كشی آن در مناطق و اقلیم مختلف بر روی آفات آیا آفات هدف و سایر آفات انجام و اندازه گیری می‎شوند. معمولاً از 1000 تركیب در دست آزمایش احتمال تایید یك یا دو فرمول تایید می‎شود. پس از اتمام آزمایشات، سم مورد نظر اجازه ثبت گرفته و تولید آن در انحصار شركت تولید كننده قرار می‎گیرد.

فرمولاسیون سموم:

كمپانی های سازنده سموم معمولاً سموم خود را به صورت غلیظ به نام ماده تكنیكال عرضه می كنند كه درجه خلوص ماده تكنیكال معمولاً حدود 95% می‎باشد. اما قسمت عمده اثربخشی یك سم مربوط به فرمولاسیون آن است كه كشورها و شركت های مختلف روشهای مختلفی برای آن در نظر می گیرند.

منظور از فرمولاسیون ، همانطور كه در مورد رنگ  یا مواد آرایشی هم داریم، افزودن تركیبات مناسب جهت اثر بخشی بهتر و بیشتر سم و از آن مهمتر قابل استفاده و قابل استعمال كردن سم  جهت مصرف در مزارع، باغات  و… می‎باشد.

مثلا از امولسیون كننده استفاده شده جهت حل كردن اجزاء آلی و غیرقطبی در آب و یا سایر تركیبات كه به تفضیل بیان می‎شود.

در تهیه فرمولاسیون، نوع تهیه سم برای مصرف نگهداری، انبارداری، صرفه اقتصادی و غیره را در نظر می گیرند.

در قبل از انقلاب مقدار كمی از سموم داخل كشور فرموله می شدند ولی امروزه بیش از 80% سم در داخل كشور فرموله می‎شوند.

 اگر چه متاسفانه سنتز ماده تكنیكال (ماده موثره  واصلی سم) در داخل كشور انجام نشده ( به جز بعضی تركیبات بومی و معمولی مثل مخلوط بوردو، روغن های طبیعی و مصنوعی، لایم سوفلورو … ) و خرید ماده تكنیكال از طرف دولت صورت میگیرد و تحویل كارخانجات فرمولاسیون شده و پس از فرموله شدن از طریق شركت خدمات حمایتی و سازمان حفظ نباتات توزیع آنها در كشور انجام می‎شود.

سموم معمولاً به دو صورت خشك و محلولپاشی مصرف شده ولی فرمهای دیگر نیز داشته كه به طور خلاصه به آنها می‎پردازیم.

1)  فرمولاسیون خشك

1- الف) گردها یا فرمولاسیون پودری

قدیمی ترین نوع سموم بوده كه قطر ذرات آن كمتر از 30 میكرون است. گرد معمولاً یك سم داخل یك حامل (carrier) است كه حامل ها مواد بی اثری هستند كه جهت تسهیل فرمولاسیون اضافه شده و معمولاً خاك رس، تانكها، پرلایت و سیلیكات می باشد.

ذرات گردها از 10 تا 70 میكرون امروزه متفاوت است. خاصیت گیاه سوزی كمتری دارند، و برای آفات بین خواربه كار می روند. معمولاً (5/0-10)% ماده مؤثر در حامل قرار می‎گیرد و به ویسله هواپیمای سم پاش و موتورهای سمپاش گردپاش به كار می روند. بیشتر برای مبارزه با آفات انباری مصرف داشته و بهترین مثال برای گردها گرد كارباریل %20 است.

1- ب) گرانول ها

به منظور غلبه بر باد بردگی گردها ساخت گرانول ها مرسوم شد كه سموم ابتدا در یك حلال حل شده سپس ماده حاملی كه شامل رسهای پرلایت و ورمی كولایت بوده به صورت غلاف و پوشش با ماده سمی آغشته می‎شود(محلول سمی)

این تركیبات جاذب الرطوبه اند یعنی با دریافت رطوبت می‎شوند و ماده سمی را در محیط آزاد می كنند.

امروزه حتی مواد حامل را از موادی می سازند كه پس از آزاد كردن سم تبدیل به ماده كودی می‎شوند. اندازه گرانولها 5-25/0 میلیمتر است. از گرانول ها برای مصارف سموم در خاك مزرعه از طریق جذب سموم از طریق ریشه ها استفاده می كنند. وجود رطوبت برای باز شدن گرانول ها ضروری

1- ج) میكروكپسولها كه از همه جدیدتر بوده  وماده موثره به وسیله یك پوشش نازك از ژلاتین یا اگار پوشانده است می‎شود  و در حضور آب خاك به صورت تدریجی سم را آزاد كرده كه خود این تدریجی آزاد كردن از مزایای این میكروكپسولها است.

1-د) خمیرها:  در این فرمولاسیون سم را با یك حلال نظیر دی كلرواتان (كه از همه پركابردتر است) مخلوط كرده وبه صورت خمیر در می آورند برای آفات چوبخوار نظیر كرم خراط و غیره استفاده شده و در مبارزه با موش و حتی سوسك های خانگی (در خمیرهای سوسك كش) این حالت در ایران خیلی كاربرد دارد.

1- هـ) طعمه های مسموم: دراینها معمولاً با یك ماده خوراكی كه خاصیت جلب كنندگی ماده مخلوط شده و به صورت پلات یا دانه ای عرضه می‎شود كه بیشتر برای مبارزه با جوندگان (rodents) و ملخ ها كاربرد دارد.

2- فروملاسیون مخصوص محلول پاش ها

سموم محلول پاشی معمولاً به صورت سوسپانسیون، امولسیون و … غیر محلول در آب بوده بجز معدودی از علف كش ها در نتیجه یا از حلالهای مخصوص در كنار آب استفاده شده یا از امولسیون كننده ها كه توضیح داده می‎شود.

2- الف) محلول در آب كه فقط در آب حل كرده و مصرف می‎شوند مثل معدودی از تركیبات علف كش

2- ب) پودرهای قابل حل در آب مثل مورد الف

2- ج) فرمولاسیون های غلیظ یا حجم خیلی كم (ultra low volume)

در اینها آفت كش به صورت مایع یا جامد، مستقیما خود ماده تكنیكال بوده البته به ندرت اینگونه مصرف می‎شوند

2-د) امولسیون شونده ها

این گروه بیشترین گروه سموم را امروزه تشكیل داده  و ماده سمی در آن از یك حلال روغنی یا موادی نظیر گزامین یا سیكلو هگزان تشكیل شده كه در آب حل نشده ولی از یك ماده امولسیون كننده استفاده كرده كه سم غیرقطبی را در آب قطبی حل می‎كند نظیر عملی كه صابون در شستن چربی ها انجام می‎دهد.

مولكلوهای این سم به صورت گویچه9 های كوچك كروی به قطر كمتر از 10 میكرون در آمده  ومعمولا غلظت آنها 25 تا 50 درصد است. (وزنی)

مثال مناسبی برای آنها كار با  ریال است

2-هـ) محلولهای روغنی كه ماده سمی در روغن و حلالهای آلی حل شده و به مصرف می رسد اگر چه بیشتر مصارف خانگی داشته و محدوده اند.

3- و) گردهای خیس شونده: در این نوع ذرات را در آب پخش كرده (پودر) و مصرف می كنند. (به حالت سوسپانسیون)

حتما باید از گردهای خیس كننده مواد چسباننده و مواد پخش كننده هم استفاده كرد. پر كاربرد هم هستند و متعدد

3- فرمولاسیون گازی كه در آنها ماده جامد یا مایع سمی در محیط پخش شده گاز متصاعد كرده و باعث از بین رفتن آفات می‎شوند خصوصا آفات انباری. بهترین مثال قرص های متیل بروماید و قرص های ختوكینی

4- ائروزولها و فرمولاسیونهای دودزا: به صورت مه پاشی مورد استفاده قرار گرفته، در محیط پخش و ایجاد دود سمی می كنند. ذرات بسیار ریز با قطر(50-001/0) بوده و به دستگاههای خاصی برای آنها نیاز است.

تركیبات مهم استعمالی در فرمولاسیون:

این تركیبات به نام مواد جانبی نامیده شده كه برای بهبود فیزیكی ، شیمیایی، چسبندگی، حلالیت و حامل بودن قابل مصرف می باشند. این مواد عبارتند از:

1- حمل كننده ها: می‎توانند، مایع، جامد و گاز باشند. مایعات مثل انواع محلول ها و حلال ها (به عنوان حمل كننده) مثل حلالهای گزامین، سیكلوهگزان و استون. از حامل های گازی می‎توان دی كلرومتان، گاز كربنیكم و فرئون را نام برد. حاملهای جامد نیز در ساخت گردها و یا گرانولها همانطور كه گفته شد كاربرد دارد مانند پودر تالك، كائولین، Mgsio3 خاكسترها و رمی كولیت ها

2- بهبود دهنده ها: برای بهبود خواص فیزیكی اضافه می‎شود مثل بهبود خیس كنندگی، پخش شوندگی و چسبندگی سموم تا پخش یكنواخت سم در گیاه ایجاد شود. پس از نشستن قطرات كروی سم روی گیاه، ابتدا خیس كننده ها عمل كرده، سپس پخش كننده روی سطح قطره را پخش كرده و در آخر ماده چسباننده آن را می چسباند. معمولاً آنها باعث جذب مولكولهای سطح  وجذب مولكولهای داخل قطرات می‎شوند و در نتیجه باعث چسبندگی كاهش تبخیر فوری، پخش یكنواخت، روی سطح و تشدید بخشیدن بر تاثیر و دوام سم می‎شوند. دارای فرمول های شیمیایی محرمانه هستند.

3- امولسیون كننده ها : جزو تركیبات بسیار بسیار مهم در سموم امروزی هستند. از تركیباتی بود كه هم در آب و هم در روغن یا تركیب غیرقطبی حل شده و می‎توانند تركیب غیرقطبی را به صورت تعلیق در آب در آورند. صابون هم امولسیون كننده است ولی چون صابون درآبهای سخت  و اهلی رسوب می‎كند و مورد مصرف نیست به سه گروه اصلی تقسیم شده: 1) آنیونی شامل یونهایی با بار منفی كه باعث كاهش كشش قطرات به یكدیگر مثل صابون ها و الكل ها سولفاته

2) كاتیونی كه شامل یونها با بار مثبت بوده مثل املاح آمونیوم و تركیبات ازته هتروسیكلیك

3) غیریونی ها كه در آب یونیزده نشده ولی حل و پخش می‎شوند كه در نتیجه سبب بهم نچسبیدن ذرات امولسیون سم می‎شوند

مثل Triton x 155 , Triton x 100

4) صابونها كه نمك قلیایی اسیدهای چرب وبده كه خصلت پخش كنندگی و چسبندگی به ذرات سم داده بعضی كه دارای یونهای سدیم، پتاسیم آمونیوم بوده در آب محلول بوده و بعضی ها كه دارای یونهای كلسیم یا منیزیم تعویض شده اند در آب نامحلول اند.

معمولاً از صابون پنبه دانه بیشتر استفاده می‎شود.

5) تشدید كننده ها: این مواد سبب افزایش تاثیر آفت كشی سم می‎شوند مثلا پیرتروم در روغن كنجد سبب افزایش خصلت حشره كشی شده در حالیكه روغن كنجد خصلت حشره كشی بسیار بسیار ضعیف به تنهایی دارد. این تركیبات را سینرژیست نیز نامیده كه بسیار گران بوده و به طریقه های زیر عمل می كنند.

الف) افزایش حساسیت نقطه اثر سم در بدن خصوصا با ایجاد تغییرات فیزیكی

ب) افزایش و هموار كردن راه عبور سم به بدن

ج) جلوگیری از عمل تجزیه كننده های سم

سینرژیست های مهم عبارتند از 1) پیپرونیل بوتوكسید 2) سولفوكسید (از گروه متیلن دی اكسی فنیل)

بیشتر در سموم مصارف خانگی به دلیل گرانی كاربرد داشته خصوصا در كنار تركیبات پایروتروئید.

6) مواد خیس كننده و پخش كننده مصنوعی آلی:

استرهای cp-7 و cp-10 جزو مواد ساخته شده از استرهای مونو دی الكیل پلی اتیلن گلیكول می باشند كه برای خیس كنندگی و پخش شوندگی به كار می رود.

7) تركیبات متفرقه:

شامل تركیبات كاهش دهنده فراریت مثلا در سمومی كه علیه شته مومی یا لاروهای چوبخوار می باشند. یا خوشبو كننده ها، ایمن كننده ها، عوامل ضد كف، مواد اسیدی كننتده، ژلاتین، كازنین و آرد می باشند كه سه  تركیب آخر جزو پخش كننده ها و خیس كننده های سموم هستند.

بعضی از تعاریف مهم در سم شناسی (Toxicology)

Toxicology : یكی از زیر شاخه های فارماكولوژی كه راجع به اثرات سموم روی موجودات زنده به طور كامل بحث می‎كند. همچنین این عمل به تداخل سموم با ماكرومولهای بدن موجود و تاثیرات آن با محیط، همچنین طرز جذب، توزیع، متابولسیم آن در بدن و همچنین بقای سموم در داخل بدن موجودات زنده و محیط می پردازد. همچنین طرز جذب ، توزیع، متابولیسم آن در بدن و همچنین بقایای سموم در داخل بدن موجودات زنده و محیط می پردازد. همچنین در شاخه هایی به مطالعه ساختار شیمیایی سموم، خواص شیمیایی سموم، اثرات بیولوژیك و درمان بیماریهای ایجاد شده توسط این سموم می پردازد.

Toxic : ماده شیمیایی طبیعی كه به صورت فیزیولوژیك ساخته می‎شود.

Poison : ماده شیمیایی كه به صورت مصنوعی و سنتزی ساخته می‎شود پس با toxic متفاوت است.

زیر مجموعه های Toxicology :

 1) pesticide toxicology            2) food Toxicology      

3) Enviroment Toxciology مثل مطالعه روی سرب از سموم

  4) medical Toxicoloyg   5) Analytical Toxicology موجود در كره زمین

Xenobiotic : ماده خارجی كه بدن وارد می شود، كه به تجزیه كمی و كیفی سموم می پردازد.

Taxicosis : بیماری كه منتج از تماس با یك سم می‎باشد مثل otisis كه التهاب پرده گوش بوده و توسط یك مایكوتوكسین ایجاد شده

Receptor : جزیی بوده كه سم روی آن تاثیر می گذارد.

Toxicity (سمیت) : به مقداری از سم كه می‎تواند تحت شرایطی خاص موجب اثرات سمی یا منجر به تغییر در سیستم بیولوژیك گردد.

مسمومیت: هر گونه تغییر كه باعث بهم زدن سیستم بیولوژیك بدن می‎شود.

مسمومیت فوق حاد و مسمومیت حاد:

به طور كلی مسمومیت هایی بوده كه سریعا علائم خود را نشان می دهند. برای فوق حاد در حد چند ساعت و در مورد مسمومیت حاد در عرض یك یا چند روز علائم و عوارض مسمومیت از قبیل مرگ، حالت تهوع، سوزش چشم ها، استفراغ، زیاد شدن بزاق و ادرار، جهش های ژنی و … بروز می‎كند.

مسمومیت حاد در مورد تركیبات اورگانو فسفره دیده می‎شود.

مسمومیت مزمن: به طور آنی ظاهر نمی‎شود بلكه علائم تدریجی اند. از یك سال تا چند سال حتی پایان عمر فرد

مسمومیت تحت حاد: علائم از چند هفته تا یك ماه دیده می‎شود.

Response : نشان گر سرعت یك سم در بدن یك گونه می‎باشد نه غلظت سم مصرفی كه در LDso­ بیان شد.

یعنی یك سم می‎تواند از نظر شیمیایی خیلی قوم بوده و LDso كمی نیاز داشته باشد ولی Response بالایی داشته و به كندی اثر سمی خود را اعمال كند می‎تواند عكس این قضیه نیز وجود داشته باشد یعنی LDso­ ولی Response خیلی خیلی سریع.

نئوپلازیا: سلول در این حالت رشدش مهار گسیخته شده است به نحوی كه دستیازی به سلول های دیگر نیز صورت می‎گیرد. خیلی از سموم خیلی سمیت های مزمن سبب نئوپلازیا می‎شوند.

تجمع سموم: بعضی از سموم می‎توانند در بافت های چربی و یا شیری یك موجود تجمع پیدا كنند و تجزیه نشوند و این را تجمع سموم گفته كه خیلی خطرناك بوده و در مورد سموم ارگانه كلره اتفاق می افتد.

NOEL یا NOAEL

یك مقیاس استاندارد جهانی بوده كه منظور از آن سطحی و محدوده ای از مصرف سم بوده كه اثرات زیان بار نداریم و بالای این سطح اثرات زیان بار دیده می‎شود مثلا برای گوجه فرنگی از یك سم خاص یك  داریم.

كه این از آزمایشات بیولوژیكی روی دو حیوان نزدیك به انسان تعیین شده مثل موش و یك حیوان دامی

ADI

یك مقیاس جهانی بوده كه تنها تفاوتی كه با  داشته همانطور كه از نام       معلوم است مجموع غلظت سمهای مصرفی قابل قبول برای بدن در یك روز می‎باشد. البته

گاهی برای یك سم نیز به كار می رود یعنی       مربوط به یك سم خاص. البته

معمولاً نسبت به وزن شخص مصرف كننده نیز برای انسان              گزارش می‎شود.

ازنظر ریاضی          به             مطابق معادله روبرو تبدیل می‎شود.

MRL

این مقیاس  یك مقیاس بومی است و نه جهانی و ماكسیمم باقیمانده قابل قبول برای بدن در مورد غذای خاص مصرفی یك منطقه جغرافیایی است. مثلا در یك كشور از غذاهایی با گوشت زیاد استفاده می كنند MRL متفاوت با كشوری است كه از سیب زمینی در غذاها زیاد استفاده می كنند چون       این دو متفاوت اند.  و در نتیجه        

آنها

یك مساله مهم 

برای یك آفت كش میزان          آن         003/0 است. در صورتیكه مصرف خیار برای هر فرد متوسط          400 باشد آیا میزان كه توسط یك آزمایش تجزیه ای به میزان  ppm 12/0 گزارش شده بالاتر از حد               است یا نه؟

وزن هر فرد متوسط 60 كیلواست.

قابل قبول

گزارش شده :

پس خطر ندارد

LDSO : برای نشان دادن میزان مسمومیت از شاخص        استفاده می كنند دز یا مقدار موتسط ماده سهمی است كه باعث مرگ 50% از جانواران تحت تاثیر شده می  باشد معمولاً برحسب mg ماده سمی بر كیلوگرم وزن بدن موجود زنده بیان می گردد.

LCSO : در مورد جانوران آبزی مانند ماهی ها از این شاخص استفاده شده است. عبارت است از غلظت متوسط ماده سمی كه باعث مرگ 50% جانوارن تحت اثر شود معمولاً برحسب میلی لیتر سم بر حسب واحد حجم مایع بیان می‎شود. این امر مربوط به زمانی است كه جانور تحت تاثیر بخارات سمی قرا ر گرفته یا دریك مایع محتوی سم غوطه ور بوده (در مورد آبزیان) لذا اندازه گیری دقیق سم وارده به بدن مقدور نمی باشد

منحنی DOSE درصد مرگ و میر:

این منحنی مانند روبرو بوده و برای تعیین        از آن استفاده می‎شود برای تعیین .

             با توجه به این كه میانگین همیشه با انحراف معیاری همراه است لذا نقطه 50% با      مشخص شده و در این نقطه انحراف معیاری از میانگین وجود ندارد در           یك واحد انحراف معیار از میانگین وجود داشته و باعث 98% كشندگی حیوانات است.

البته این اعداد از مطالعات آماری بدست آمده كه خارج از بحث این نوشته است.

الف) اورگانوفسفرها:

به سمومی اطلاق شده كه در فرمولاسیون آنها یك اتم فسفر مركزی بوده كه به عناصری چون اكسیژن ، گوگرد، كربن و نیتروژن متصل است. هر چه اتمی متصل الكترونگاتیو باشد قدرت سمیت بیشتر می‎شود به طوری كه سمومی با گروه      به مراتب قوی تر از گروههای     می باشند. به دلایل زیرامروزه از مهمترین و پركاربردترین حشره كش ها در جهان محسوب می‎شوند خصوصا در حشره كش ها.

1) اثرات شدید حشره كشی و كنه كشی   2) طیف تاثیری وسیع بر آفات مختلف

3) سریع الاثر بودن و اثر ضربه ای        4) عدم وجود باقیمانده خطرناك در طبیعت برخلاف ارگانه كلر 5) عدم خصلت تجمعی دریافت های چربی بدن

6) میزان مصرف كم در واحد سطح نسبت به سموم كلره

از معایب آنها سمیت  شدید برای انسان، طیف وسیع تاثیر و بروز مقاومت سریع آفات چند نسلی

سه زیر گروه مشتقات اسید فسفریك، اسید فسفریك و اسید فسفرو دی تیوبیك بوده مكانیسم مهم عمل تمام این تركیبات توانایی آنها در مهار كردن آنزیم كولین استراز بوده كه گیرنده استیل كولین، انتقال بر عصبی در نورون ها می‎باشد. یعنی جایگاه كولین استرازرایر كرده و مانع از مهار استیل كولین می‎شود چون استیل كولین برای مهار نیاز به هیدرولیز گروه استری شان به اسید استیك و الكل دارند در نتیجه این عمل صورت نگرفته اختلالات عصبی ایجاد می‎شود یعنی براكسونها و سیناپس ها اثر گذاشته و سبب تشنج می‎شوند و نهایتاً موجب مرگ حشره می گردند.

متابولیسم این گروه از سموم بوسیله هیدرولیز واكنشهای آنزیمی اكسیداسیون و سایر واكنشها در بدن موجودات زنده باعث افزایش بزاق ، آب چشم، اتفاق می افتد.

افزایش ادرار و جهاش های ژنتیكی  می‎شوند كه به طور خلاص با      نمایش داده می‎شود.

1- الف) اسید فسفریك ها

حداقل تاثیر حشره كشی اینها به صورت دی اتیل بوده یعنی دو گروه اتیلی به جای H باید داشته باشند و بعضی دارای دو بنیان فسفات بوده كه پیروفسفات نامیده می‎شوند كه دوام كم و سمیت زیاد دارند.

تركیباتی چون تترا اتیل پیروفسات، هیپنوفوس و تری آزوفوس در این خانواده جای می گیرند.

2- ب) اسید فسفرو تیونیك و دی تیونیك

سمیت كمتری برای انسان داشته و تماسی گوارشی هستند كه خصلت كنه كشی سیستمیك هم دارند.

 تركیبات دی تیونیك استعمال بیشتری داشته دارای ساختار          می باشند  مانند مالاتیون، فوزالون ، فتالوفس، میتداتیون، فنتوات، آذینفوس متیل. فسفروتیونیك ها گروه       خالی داشته مثل پارایتون، متیل پاراتیون، دیازینون، اتریمفوس، پیریمفوس، واكسی دمتون متیل

ب) پایروتروئیدها:

معمولاً دارای ساختار كلی /// بوده كه R می‎تواند الكیل یا هالوژن باشد اگر چه گروه آلكنی می‎تواند نباشد و گروه دیگركی می‎باشد CH3 در حقیقت سیلكوپروپان كربوكسیلیك استرها هستند.

بعد از اورگانه فسفرها پر مصرف ترین و بهترین حشره كش ها محسوب شده  مانند بیوآلترین آلترین، دلتامترین، بیوسمترین، پرومترین، پیرترین، فن والریت و … كه در ایران نیز مصرف فراوان دارند مكانیسم عمل این سموم اكسونی است یعنی بر آكسون سلولهای عصبی(نورون) تاثر گذاشته و سبب فلج شدن حشرات می‎شوند همچنین اختلالات تنفسی گوارشی و تماسی شدید ایجاد می كنند كه دقیقا از طریق اعصاب  وبا این مكانیسم .

البته سوم دیگری نیز بوده كه سیناپسی هستند و بر سیستم انتقال سیناپس اثر كرده و آفات را فلج می كنند. كه این سموم ساختارهای شیمیایی دیگری داشته و جزؤ پایروتروئیدها نیستند.

ج) كاربامات ها:

تركیبات كاربامات همگی از مشتقات ماده ای به نام كاربامیك اسید می باشند 

قیمت فایل فقط 29,900 تومان

خرید

برچسب ها : گزارش كارآموزی سم شناسی آفت كشها , آزمایشگاه باقیمانده سم , بخش مقاومت آفات و سم پاشی

نظرات کاربران در مورد این کالا
تا کنون هیچ نظری درباره این کالا ثبت نگردیده است.
ارسال نظر